Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι αναγκαία στη κοινωνία, γιατί αποτελεί πηγή γνώσης για το παρελθόν  που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργηθεί μια καλύτερη κοινωνία στο μέλλον. Για να επιτευχθεί η διατήρηση των μνημείων και έργων τέχνης πρέπει να συνεργαστούν πολλά επαγγέλματα, όπως συντηρητές, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, μουσειολόγοι, χημικοί, κ.α. Μέσα από όλα αυτά τα επαγγέλματα ξεχωρίζει ο συντηρητής γιατί είναι αυτός που τελικά θα έρθει σε επαφή με το αντικείμενο και θα έχει την ευθύνη να το διατηρήσει για τις επόμενες γενιές.

Η επιστήμη της συντήρησης είναι ένας πολύπλοκος συνδυασμός γνώσεων και ικανοτήτων. Για το συντηρητή απαιτούνται γνώσεις ιστορίας τέχνης, αρχιτεκτονικής, χημείας υλικών, σχεδίου κ.α., καθώς επίσης ικανότητες σε τεχνικό επίπεδο, αφού θα πρέπει να εφαρμόσει τις γνώσεις του για να συντηρήσει επιτυχημένα τα πολιτιστικά αγαθά. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να συνεργάζεται με πολλούς επιστημονικούς και τεχνολογικούς κλάδους για να σχεδιαστεί ο τρόπος συντήρησης και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. Δηλαδή ακροβατεί μεταξύ θεωρίας και πράξης.

Η μελέτη και ο σχεδιασμός είναι ένα μεγάλο και αναμφισβήτητα πολύ σημαντικό κομμάτι της συντήρησης. Για να επιτευχθεί μελετώνται τα υλικά από τα οποία αποτελείται ένα έργο, οι φθορές που έχει, τα αίτια της κάθε φθοράς, καθώς και τα υλικά με τα οποία θα πραγματοποιηθεί η συντήρηση. Τα παραπάνω είναι δυνατόν να εξεταστούν και να προσδιοριστούν με την χρήση φυσικοχημικών μεθόδων και να εφαρμοστούν από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.

Με την επιστημονική εξέταση μελετώνται  τα αντικείμενα δίνοντας  στοιχεία για το παρελθόν. Επίσης μπορεί να πραγματοποιηθεί χρονολόγηση σε αρχαιολογικά ευρήματα με σχετικά καλό εύρος πιθανοτήτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δενδροχρονολόγιση και η χρονολόγηση με άνθρακα 14 σε ξύλο. Επιπλέον είναι εύκολο να πιστοποιηθεί η αυθεντικότητα ενός έργου τέχνης.

Με την  μελέτη των υλικών από τα οποία αποτελείται ένα πολιτιστικό αγαθό και την κατάσταση διατήρησης του ερευνάται όχι μόνο ο τρόπος συντήρησης αλλά παίρνουμε πληροφορίες για τον τρόπο κατασκευής του και για την εποχή που δημιουργήθηκε. Σε επίπεδο συντήρησης γίνονται μελέτες για τα αίτια των φθορών και καταγραφή του περιβάλλοντος χώρου (σχετική υγρασία, θερμοκρασία, ακτινοβολία). Τέλος αναπτύσσονται νέα υλικά συντήρησης τα οποία πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προδιαγραφές:

• αντιστρεψιμότητα,
• να μην επηρεάζει το αντικείμενο, τους ανθρώπους και το περιβάλλον,
• να μην αλλάζουν οι ιδιότητες των υλικών κατά την γήρανση,
• να είναι συμβατά με τα υλικά των αντικειμένων,
• να είναι αναγνωρίσιμα από μελλοντικές αναλύσεις.

 

Πηγές & περισσότερες πληροφορίες:

Defining the Conservator: Essential Competencies, American Institute for Conservation of Historic and Artistic Works (AIC)

Doménech-Carbó, A.,Doménech-Carbó, M.T., Costa, V.,(2009),Electrochemical Methods in Archaeometry, Conservation and Restoration, Springer eBooks

Κώδικας δεοντολογίας για συντηρητές αρχαιοτήτων,(2000), υπουργείο δικαιοσύνης